MERITUM - Kwartalnik Edukacyjny nie tylko dla nauczycieli to skarbnica inspiracji i prawdziwe zagłębie przykładów dobrych praktyk. Od 15 lat w naszym magazynie publikujemy artykuły nauczycieli praktyków, którzy realizują w swoich szkołach innowacyjne działania, opisują krok po kroku sposób realizacji i motywują do podejmowania wyzwań. Polecane teksty podzieliliśmy na trzy kategorie:
- artykuły definiujące pojęcia kompetencje społeczne, dialog pedagogiczny, trudności wychowawcze;
- przykłady praktycznych rozwiązań;
- recenzje wartościowych lektur.
Mamy nadzieję, że polecane materiały będą przydatne w Waszej codziennej praktyce szkolnej.
Zapraszamy do lektury...
Szkoła kompetencji społecznych
Jak rozwijać kompetencje społeczne w szkole, tworzyć przestrzeń dla dialogu, radzić sobie z trudnym uczniem, trudną klasą, trudną sytuacją szkolną? Jak rozwiązywać problemy wymagające od wychowawcy zwiększonego wysiłku, znacznych umiejętności, często też szukania nowych rozwiązań i tworzenia nowych sytuacji...
Odpowiedzi na te i podobne pytania znajdziecie Państwo w proponowanych artykułach.
M 33/2014 Kompetencje społeczne
- Katarzyna Koszewska
Co to są kompetencje społeczne?
- Anna Izabela Brzezińska, Monika Mielcarek, Aleksandra Ratajczyk
Mali aktorzy na scenie życia, czyli o rozwoju kompetencji społecznych w okresie dzieciństwa
- Tomasz Garstka
Fakty i mity dotyczące komunikacji interpersonalnej
- Magdalena Zaczyńska
Kompetencje społeczne a profilaktyka problemowa. Studium przypadku. Trening kompetencji społecznych
- Sylwia Żmijewska-Kwiręg
ROZUMIEM – CHCĘ – DZIAŁAM. Strategia i dobre praktyki kształcenia kompetencji społecznych w szkole
- Sławomir Piwowarczyk
„Trening kompetencji ekonomicznych, finansowych i obywatelskich” – propozycja dla edukacji zawodowej
- Aleksandra Banach-Kazimierczak, Małgorzata Gasik
Najlepszego przyjaciela najlepiej poznać po... lekcji z TOC
M 48/2018 Dialog w szkole, szkoła dialogu
- Jerzy Zieliński
Edukacja poprzez dialog pedagogiczny
- Agnieszka Witkowska-Krych
- Hanna Elżbieta Piotrowska-Gromniak, Zofia Grudzińska
Jak dla dobra ucznia wzmocnić dialog nauczycieli z rodzicami?
- Anna Jurewicz
Szkoła współpracy to szkoła dialogu
- Anna Krusiewicz
Wzajemne wsparcie zamiast rywalizacji. Współpraca szkół – utopia czy nowe możliwości
M 45/2017 Trudny uczeń, trudna klasa
- Elżbieta PŁÓCIENNIK
Edukacja dla mądrości, czyli jak rozwiązywać problemy szkolne
- Karina KOZŁOWSKA
Trudne zachowania uczniów a style rozwiązywania konfliktów przez nauczycieli
- Stanisław BOBULA
- Hanna DRZEWIECKA-KRAWCZYK
Trening umiejętności społecznych nauczyciela a rozwiązywanie problemów wychowawczych
- Ewa CZEMIEROWSKA-KORUBA
- Joanna BOROWIK, Marcin KOLEMBA
Edukacja (dla) przyszłości - innowacyjna szkoła, innowacyjny nauczyciel
Zasadnicze pytania, na które poszukiwaliśmy odpowiedzi w artykułach prezentowanych Państwu brzmią: Jak zmiany zachodzące we współczesnym świecie i wyzwania związane z przyszłością wpływają na obecny kształt edukacji? Jak stymulują poszukiwanie rozwiązań w obszarze uczenia się i nauczania, zarządzania szkołą, interakcji społecznych, stosowanych form i metod pracy oraz osiągnięć uczniów?
Dynamika rozwoju dotyczy w znaczącym stopniu szkoły, ponieważ to właśnie ona kształci przyszłych inżynierów, lekarzy, naukowców… Innowacyjność powinna być jednym z jej kluczowych wyzwań. Każdy opisany przykład to odmienne stanowisko i spojrzenie na wdrażanie innowacyjności, kreatywności i nowatorstwa. Warto skorzystać i zapoznać się z wszystkimi. Może trafimy na idealnego inspiratora?
Polecamy przykłady unikalnych formuł nauki oraz wiele rozmów z dyrektorami szkół, którzy w ciekawy sposób radzą sobie z zadaniem zapewnienia uczniom optymalnych warunków do nauki i rozwoju. Współtworzą miejsca, w których uczniowie autentycznie chcą przebywać i uczyć się. Wszystkie je łączy jeden ważny element – szkoła jest miejscem spotkania człowieka z człowiekiem, zaś podstawą spotkań jest szacunek, zauważenie oraz poczucie wspólnoty.
M 40 (2016) Nowe trendy w edukacji
- Jan Fazlagić
- dr Marzena Żylińska
- Jarosław Pytlak
- Zofia Grudzińska
Staram się zrozumieć, co motywuje uczniów
- Tutoring w szkole. Rozmowa „Meritum”z Mariuszem Budzyńskim – dyrektorem merytorycznymi trenerem Instytutu Tutoringu Szkolnego
Budząca się szkoła. Wywiady z liderami oświaty
- Witold Kołodziejczyk
W poszukiwaniu edukacji nowej generacji w Mysiadle
M 51/2018 STEAM
- Marlena PLEBAŃSKA
- Katarzyna TROJAŃSKA
- Jan A. WIERZBICKI
- Agata GOŹDZIK
Jak oswoić trudne, czyli o geofizyce w szkole
- Marta KAWECKA-SMOLIŃSKA
- Katarzyna OLĘDZKA
Zielone światło dla micro: bita
- Małgorzata RYGIER-JAWORSKA Barbara PIERZCHAŁA
- Elżbieta PRYŁOWSKA-NOWAK
- Witold KRANAS
Zooniverse – internauci pomagają w badaniach naukowych
- Renata SIDORUK-SOŁODUCHA
W jaki sposób współczesne technologie mogą wspierać nauczycieli biologii nauczanej dwujęzycznie?...
M 52/2019 Innowacyjność (w) edukacji
- Marlena Plebańska
Innowacyjne działania nauczycieli w budowaniu kluczowych kompetencji uczniów
- Maria Sykut
Podróż ku innowacjom, czyli jak przygotować się do realizacji działań innowacyjnych w szkole
- dr Alina Karaśkiewicz
- Michał Kitala
Punkrockowo na lekcji historii
M 54/2019 SmarfoNOWY uczeń
- Maciej Dębski
- Katarzyna Michałowska
Życie online to życie podwójnym życiem
- Małgorzata Najdek i Rafał Węgrzyn
Koniec świata zwiastują patostreamy
- Izabela Zaradna
Emotikony i emoji jako forma komunikacji i wyrażania uczuć w wiadomościach tekstowych
- Małgorzata Gasik
Młody homo ludens potrzebuje cyberprzewodnika
- Fundacja Nowoczesna Polska
Kim jestem w Internecie? – scenariusz
- Anna Krusiewicz
Uczniowie listy piszą... Kim jest tajemniczy „i”?
Recenzje polecanych książek
Polecane przykłady dobrych praktyk zawsze warto wzmocnić dobrą lekturą, która pozwoli rozwiać ewentualne wątpliwości i odpowiedzieć na uzasadnione pytania. Nazwiska autorów publikacji, których rekomendują nauczyciele praktycy, dają gwarancję uzyskania rzetelnej wiedzy i wiarygodnych wskazówek.
Joachim Bauer: Co z tą szkołą Joachim Bauer: Granica bólu – o źródłach agresji i przemocy
André Stern: Entuzjaści. Obudź energię swojego dzieciństwa
Anna Wileczek: Kod młodości. Młodomowa w kontekstach społeczno - kulturalnych
Archiwum numerów i artykułów na stronie meritum.edu.pl oraz na profilu Facebook. Zapraszamy!
Dobre praktyki Konkursu INNOWACYJNA SZKOŁA. INNOWACYJNY NAUCZYCIEL
Konkurs INNOWACYJNA SZKOŁA. INNOWACYJNY NAUCZYCIEL jest kontynuacją Konkursu Innowator Roku … w Oświacie, organizowanego przez wiele lat w Mazowieckim Samorządowym Centrum Doskonalenia Nauczycieli. Postęp technologiczny oraz zmiany w prawie oświatowym przyczyniły się do zmiany celów i formuły Konkursu.
Głównym celem organizatorów jest promowanie nowatorstwa pedagogicznego na Mazowszu, wspieranie nowatorskich działań dyrektorów i nauczycieli szkół/placówek oświatowych, a zadaniem uczestników zaprezentowanie innowacyjnych rozwiązań w zakresie dydaktyki, wychowania , opieki, organizacji procesu kształcenia, zarządzania.
Konkurs odbywa się w trzech kategoriach:
- Innowacyjna Szkoła/Placówka Oświatowa
- Innowacyjny Nauczyciel
- Innowacyjne Zarządzanie Szkołą/Placówką Oświatową
- Zda(o)lny Nauczyciel.
Konkurs składa się z dwóch etapów:
Etap pierwszy: przedstawienie innowacyjnego działania oraz jego efektów w formie plakatu.
Etap drugi: publiczna prezentacja innowacji przed Komisją Konkursu.
Dyrektorzy i nauczyciele szkół i placówek oświatowych zaproszeni do publicznej prezentacji innowacji otrzymują status laureatów na podstawie pozytywnej oceny Komisji Konkursu.
LAUREACI KONKURSU
Edycja 2020
Przyznanie tytułu INNOWACYJNA SZKOŁA za zorganizowanie zielonej, edukacyjnej oazy wśród betonowych wieżowców Warszawy. Ta wykreowana przestrzeń stworzyła możliwość do rozwijania różnych umiejętności dzieci, zarówno tych miękkich jak twardych, pozwala również na bezpośredni kontakt z przyrodą, prowadzenie obserwacji, daje najmłodszym poczucie sprawstwa, odpowiedzialności, satysfakcji z własnych działań, planowania, kształtowania postaw proekologicznych, żywieniowych. Konstruktywne budowanie dobrej współpracy z partnerami - „Szkołą na widelcu”, szkołą z Tajwanu, Narodowym Centrum Żywieniowym, środowiskiem lokalnym i szkolnym, opracowanie własnych scenariuszy, imprez, kiermaszów, warsztatów, dni otwartych o różnej tematyce.
Tytuł INNOWACJNA SZKOŁA. ,,Mini budżet partycypacyjny” w ocenie Jury Konkursu INNOWACYJNA SZKOŁA. INNOWACYJY NAUCZYCIEL to projekt zdecydowanie wart pokazania szerszej społeczności, nie tylko szkół specjalnych, ponieważ pomysł jest znakomity do realizacji na różnych etapach edukacji. Mocne strony: zaangażowanie w działania innowacyjne uczniów z niepełnosprawnościami na miarę ich możliwości w rozwój ich kompetencji kluczowych w zakresie przedsiębiorczości; zdobywanie wiedzy i umiejętności samodzielnie i w działaniu; zaangażowanie dzieci i rodziców, organu prowadzącego szkołę; realny wpływ uczniów na budżet gminy; nauka demokracji i trening w zakresie małej ekonomii; doskonała promocja szkoły; wartość dodana w postaci otrzymania środków na nagrodzenie wysiłku uczniów, namalowany na ścianie budynku mural, stworzenie ścieżki sensorycznej.
Ciekawy przykład zadbania o naukę drugiego języka obcego w szkole podstawowej. Dwie godziny drugiego języka obcego od klasy IV dają realną szansę na naukę. Mocnymi stronami innowacji jest pozyskiwanie sponsorów w skali ogólnopolskiej oraz duża gama form przeznaczonych dla uczniów, nie tylko ze swojej szkoły - konkursy, projekty, programy, warsztaty, współpraca z obcokrajowcami:
- bardzo dobra promocja działań;
- współpraca z różnymi instytucjami.
Innowacja "Alternatywne formy terapii pedagogicznej” podkreślała walory pracy w ogrodzie połączone z terapią pedagogiczną. Działania ciekawe, dające szansę uczniom w sposób interdyscyplinarny przezwyciężać swoje trudności i zagospodarowujące czas pobytu dziecka w świetlicy szkolnej.
W innowacji "CzytAACie z Nami? – rozwijanie kompetencji komunikacyjnych użytkowników AAC poprzez czytanie uczestniczące w grupie rówieśników” zaprezentowane zostały alternatywne metody komunikacji dla dzieci niemówiących. Nauczycielki zainicjowały pracę z alternatywnymi metodami komunikacji, co spowodowało, że nauczyciele z placówki zaangażowali się w te działania.
Innowację "Biologia inna od wszystkich” wyróżnia zaangażowanie i charyzma pomysłodawcy - głównego koordynatora i stworzenie szerokiej, bardzo zorganizowanej sieci współpracy uczestników działań, głęboka diagnoza i ewaluacja innowacji, wysoki aspekt praktycznego wymiaru prowadzonych profilaktycznych działań - szeroka propozycja prowadzonych badań, duża gama zaangażowanych podmiotów na rzecz innowacji, ogólnodostępność i bezpłatność działań, opieka nad osobami ze złymi wynikami badań. Ogromnym walorem jest bardzo duży zasięg oddziaływań innowacji.
Innowacja w konkursie INNOWACYJNA SZKOŁA. INNOWACYJNY NAUCZYCIEL w kategorii ZDA(O)LNY NAUCZYCIEL jest znakomitym przykładem przygotowania treści do nauczania zdalnego z wykorzystaniem różnych aplikacji i z możliwością wymiany między uczniami. Platforma tak skonstruowana, że 8-latki same były w stanie samodzielnie ją obsługiwać. Strona prowadzona przez kangurzycę Alicję w formie bloga i czatu. Przykład działań TIK opracowany przez nauczycielki nauczania początkowego – chcieć to móc! I to w pierwszej fali zdalnego nauczania.
Innowacja RZUĆ KOSTKĄ Z MARIĄ DOMINIKĄ MAZZARELLO I Z JANEM BOSKO podkreślała walory rodzinnego spędzania wolnego czasu z grami planszowymi. Działania innowacyjne ciekawe, dające szansę na wytwarzanie więzi rodzinnych, przedszkolnych i szkolnych (udział absolwentów przedszkola), wzajemne poznawanie się, a także promowanie własnej placówki w środowisku lokalnym i pozyskiwanie nowych przedszkolaków. Na pewno zaowocowało to budowaniem ducha wspólnoty, życzliwości i radości, pogłębiło współpracę wszystkich pracowników przedszkola.
 |
 |
Innowacja "Szkoła uczy patriotyzmu – Polski uczymy się na polskim i historii” to zdaniem Jury Konkursu INNOWACJNA SZKOŁA. INNOWACYJNY NAUCZCIEL bardzo dobry przykład pracy metodą projektu, ze świetnym wykorzystaniem cyklu Kolba i zastosowaniem różnorodnych metod dydaktycznych i narzędzi TIK. Działanie warte promowania, ponieważ projekty edukacyjne niejednokrotnie są realizowane w ubogi sposób, bez wykorzystania potencjału tej metody.
Innowacja “Od Arktyki do Ameryki” narodziła się z potrzeby rozwijania kompetencji językowych uczniów w zakresie komunikacji w języku angielskim, a jednocześnie przez wprowadzenie treści z zakresu geografii miała na celu zaciekawić i zainspirować uczniów, którzy naukę geografii rozpoczynają w klasie piątej szkoły podstawowej. Zaplanowana została do realizacji w klasie czwartej szkoły podstawowej.
Kategoria: Innowacyjne zarządzanie szkołą/placówką oświatową
Pani Anna Skwarka
Dyrektor 244 Przedszkola w Warszawie
Najwyższa ocena Komsji Konkursu za kompleksową realizację zadań związanych z edukacją włączającą.
Pani Agata Dowgird
Dyrektor VII Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego w Warszawie
Najwyższa ocena Komsji Konkursu za wzorcowe działania w duchu modelu kompetencji przyszłości STEAM.
Kategoria: Innowacyjna Szkoła/Placówka Oświatowa
LXXVI Liceum Ogólnokształcące im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie
Działania Liceum prezentowali: Pani Lidia Anna Kalicińska oraz dr Piotr Ślusarczyk (nauczyciele języka polskiego).
Najwyższa ocena Komisji Konkursu za innowacyjne działania programowe, metodyczne, organizacyjne w klasach mundurowych.
Szkoła Podstawowa Nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi im. Żołnierzy AK II Rejonu Celków w Markach
Projekt realizowany w Szkole prezentowała Pani Monika Hasulak (pedagog szkolny)
Najwyższa ocena Komisji Konkursu za realizację międzynarodowego projektu interdyscyplinarnego pt. "Badacz wody".
Centrum Kształcenia Ustawicznego nr 1 w Warszawie
Innowacyjne działania Centrum prezentowała Pani dr Teresa Hołdakowska (nauczycielka biologii).
Najwyższa ocena Komisji Konkursu za realizację kompleksowych działań na rzecz młodych dorosłych.
VII Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego w Warszawie
Projekt realizowany w Liceum prezentowała Pani Teresa Sasin (nauczycielka historii) i Pani Elżbieta Rutka – Wierzejska (nauczycielka przedsiębiorczości).
Najwyższa ocena Komsji Konkursu za realizację międzyprzedmiotowego projektu okolicznościowego.
Szkoła Podstawowa nr 16 im. Tony Halika w Warszawie
Inowacyjne działania prezentowała Pani Bożena Dybowska (nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej).
Najwyższa ocena Komisji Konkursu za włączenie w projekt całej społeczności szkolnej i popularyzację działań w środowisku szkoły.
Kategoria: Innowacyjny Nauczyciel
Pani Agata Sandacz nauczycielka Przedszkola Miejskiego nr 9 w Legionowie
Najwyższa ocena Komsji Konkursu za innowacyjne działania programowe, metodyczne
i organizacyjne podejmowane na rzecz budowania kompetencji kluczowych uczenia się przez całe życie u dzieci w wieku przedszkolnym.
Pani Monika Iwaniec nauczycielka, terapeutka pedagogiczna w Przedszkolu nr 422 w Warszawie
Najwyższa ocena Komsji Konkursu za umiejętne łączenie teorii i praktyki pedagogicznej oraz wysokie walory estetyczne plakatu.
Pani Monika Drążek-Krajewska, nauczycielka biologii w Szkole Podstawowej nr 340 im. Bogusława Molskiego w Warszawie
Najwyższa ocena Komisji Konkursu za zainicjowanie przez młodego nauczyciela i realizację innowacyjnych zajęć pozalekcyjnych
z uwzględnieniem korelacji międzyprzedmiotowej.
Pan Leon Centkowski nauczyciel przedmiotów zawodowych w Zespole Szkół im. Prezydenta Ignacego Mościckiego w Zielonce
Najwyższa ocena Komsji Konkursu za twórczą odpowiedź programową, metodyczną i organizacyjną na potrzeby pracodawców
oraz za wysoki kunszt w prezentacji innowacyjnych działań (także w języku migowym).
Pani Katarzyna Mikulska, nauczycielka języka polskiego w Centrum Kształcenia Ustawicznego nr 1 w Warszawie
Najwyższa ocena Komsji Konkursu za realizowanie z pasją działań opiekuńczo-wychowawczych w klasach dla młodych dorosłych
(w programach działania CKU nie przewiduje się godzin wychowawczych).
Upowszechnianie przykładów dobrych praktyk na stronie Mazowieckiego Samorządowego Centrum Doskonalenia Nauczycieli jest realizowane na podstawie paragrafu 18.1 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 września 2016 r. w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli.